قشم، یکی از محبوب‌ترین و بزرگ‌ترین جزایر ایران است که به‌دلیل زیبایی‌های طبیعی و تاریخی، همچون گوهری مثال‌زدنی در جنوب کشور می‌درخشد. همچنین آب‌وهوای معتدل و مطلوب این منطقه در فصل زمستان و بهار، در کنار فرهنگ غنی ساکنان این جزیره، آن را به یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های گردشگری در جنوب کشور تبدیل کرده است که هر ساله جمع زیادی از هموطنان و توریست‌های سراسر جهان در آن حضور می‌یابند.
به جزیره قشم لقب «جزیره عجایب هفت‌گانه» داده‌اند. علت این موضوع تنوع در طبیعت بی‌نظیر آن است. جاهای دیدنی قشم مانند جنگل‌های حرا، دره ستارگان، غار نمکدان و تنگه چاهکوه، دست‌کمی از عجایب هفت‌گانه ندارند. جاذبه‌های گردشگری قشم شاید در یک سفر نگنجد؛ اما می‌توانید بسته به علاقه و روحیه خود، برای بازدید از آن‌ها برنامه‌ریزی کنید. در ادامه منتخبی از جاهای دیدنی قشم را معرفی می‌کنیم.
مقبره بی بی مریم (تم سنیتی)
مقبره بی‌بی مریم، آرامگاهی باقی‌مانده از قرن هشت هجری قمری است که در روستای تم سنیتی جزیره قشم قرار دارد. این بنای کهن، در بین اهالی روستا به تم سنیتی نیز شهرت یافته است و امروزه یکی از جاذبه‌های گردشگری قشم محسوب می‌شود که معماری آن به معماری عمارت‌های حکومت سلجوقیان شباهت دارد.
جزایر ناز
یکی از دیدنی‌های قشم، جزایر موجود در این منطقه از کشور هستند که به جزایر ناز شهرت یافته‌اند و دیوارهای صخره‌ای و وسعتی حدود سه هکتار دارند. ویژگی منحصربه‌فرد این جزایر، رفتن به داخل آن‌ها با خودرو یا به‌صورت پیاده‌روی تا فاصله یک کیلومتری داخل آبهای آن است که به‌دلیل شرایط جزر ممکن می‌شود و همین امر آن را به یکی از جذاب‌ترین مناطق دیدنی قشم تبدیل کرده است. این جزایر تقریبا ۲۲ کیلومتر از قشم فاصله دارند و مسکونی نیستند. در زمان کوتاهی هنگام وقوع جزر، فاصله‌ای بین جزایر و ساحل قشم ایجاد می‌شود؛ در این زمان می‌توانید از بالای جزایر ناز، تنگه هرمز و جزیره لارک را نظاره‌گر باشید.
بام قشم
بام قشم، در بخش غربی جزیره قشم قرار دارد که قسمت‌های مرتفع آن از سنگ آهک و در دامنه‌ها از ماسه سنگ، مارن و سیلت تشکیل شده است. در واقع این ارتفاعات، فلاتی نیمه مرتفع هستند که سطح وسیعی از جزیره را تشکیل داده و به‌دلیل چشم‌اندازی زیبا از جنگل‌های حرا و سواحل شمال خلیج فارس، به یکی از جاذبه‌های گردشگری طبیعی قشم تبدیل شده‌اند.
روستا و بندر لافت
روستای لافت، روستایی تاریخی و کهنی در شمال غربی جزیره‌ی قشم است که در نوع خود جالب و منحصربه‌فرد به شمار می‌رود. از ویژگی‌های این روستا می‌توان به منازل مسکونی آن اشاره کرد که همگی دارای حیاط مرکزی و بادگیر بوده و همین امر سبب شهرت این روستا به بندر بادگیرها شده است. آثار تاریخی دیگری همچون قلعه‌ی نادری، قلعه پرتغالی‌ها، گنبد مدون و قبرستان این روستا که دارای سنگ‌نبشته‌هایی به قدمت هزار سال است، این منطقه را به یکی از جاذبه‌های گردشگری و دیدنی جزیره قشم تبدیل کرده‌اند.
سد گوران
در ۷۸ کیلومتری جزیره قشم و در روستای گوران، سدی به همین نام و به قدمت حکومت پهلوی اول مشاهده می‌شود که برخی از کارشناسان و باستان‌شناسان معتقدند پی اولیه این بنا در دوران حکومت هخامنشیان و تاج آن در دوران ساسانیان، احداث شده است. آب شیرین، از ویژگی‌های این سد به شمار می‌رود که در بین اهالی اهمیت و ارزش زیادی دارد.
روستای توریان
توریان، روستایی واقع در ۳۱ کیلومتری جنوب غربی جزیره قشم است که یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری این منطقه از خلیج فارس به حساب می‌آید و به‌دلیل زمینهای کشاورزی گل آفتابگردان و نخلستان‌های متعدد، از منظره و چشم‌اندازی زیبا و مطلوب برخوردار است.
کاسه سلخ
منطقه‌ای واقع در ساحل جنوبی جزیره قشم که از آن به کاسه سلخ یاد می‌شود، از وسعتی بالغ بر ۳۵ کیلومتر مربع برخوردار بوده که خالی از هرگونه پوشش گیاهی است. به‌دلیل چشمه‌ی گوگرد با خاصیت درمانی و چندین هزار تپه کوچک و بزرگ مخروطی شکل که بر اثر فرسایش و در طول زمان به وجود آمده و باعث ایجاد تپه ماهورهای متداخل شده است، این بخش از جزیره دیدنی خواهد بود.
تنگه عالی محمد
پدیده‌ای طبیعی و زیبا به فاصله کمی از تنگه چاهکو، واقع در جزیره قشم مشاهده می‌شود که از آن به تنگه عالی محمد، تنگه آب‌نما و تنگه سنگ‌آب یاد می‌شود. انتهای مسیر این جاذبه‌ی طبیعی، به گنبد نمکی نمکدان می‌رسد که تماشای آن خالی از لطف نخواهد بود.
غار نمکدان
غار نمکدان که زمین‌شناسان آن را طولانی‌ترین غار نمک جهان معرفی کرده‌اند، پدیده‌ای طبیعی و بسیار زیبا است که در ۹۰ کیلومتری جزیره‌ی قشم قرار دارد. این جاذبه زیبا و دیدنی، داخل کوهی گنبدی شکل قرار گرفته است که بر بدنه آن، می‌توان رگه‌های سفید نمک و بر سطح آن، جریان آب نمک را مشاهده کرد. قندیل‌های ایجادشده بر اثر رطوبت زیاد جزیره و نفوذ آب در داخل غار، بسیار زیبا و دیدنی است.غار نمکدان طولانی ترین غار نمکی جهان است
برای بازدید از غار نمکدان باید از جاده شوسه‌ای بگذرید. بین جاده همجوار ساحل تا ورودی غار، حدود دو کیلومتر فاصله است که می‌توانید آن را پیاده طی کنید. دهانه اصلی غار به‌سمت جنوب است. برای طی کردن غار تا عمق ۲۰ متری، نیازی به استفاده از چراغ‌قوه ندارید؛ چراکه نور خورشید تا این فاصله را پوشش می‌دهد. گردشگران عادی و بدون تجهیزات مناسب غارنوردی، فقط می‌توانند تا عمق ۱۰۰ متری این غار بروند. برای رفتن به بخش‌های داخلی‌تر غار باید علاوه بر وسایل غارنوردی و تجهیزات حرفه‌ای‌تر، مهارت این کار را داشته باشید.
قلعه پرتغالی ها
در اوایل قرن ۱۶ میلادی، دریانوردی به نام «آلفونسو آلبرکرک»، دستور ساخت قلعه‌ای را در بخش شمال جزیره قشم صادر کرد که امروزه از آن به‌عنوان قلعه پرتغالی‌ها یاد می‌شود. چند ستون، آب‌انبار و برج مراقبت، تنها چیزی است که در حال حاضر از قلعه پرتغالی‌ها باقی مانده است.
قلعه تاریخی پرتغالی‌ها از مساحتی بالغ بر دو هزار متر مربع برخوردار بوده و با استفاده از سنگهای آهکی، گچی و ساروج محلی ساخته شده است. پرتغالی‌ها برای ساخت این قلعه از خاک سرخ هرمز استفاده کردند و معماری ایرانی را برای آن به کار بردند.
قلعه مذکور در ساحل واقع شده که محل رفت‌وآمد پرندگان دریایی مانند مرغ ماهی‌خوار و پلیکان است. اگر خوش‌شانس باشید، در بازدید از قلعه احتمالا می‌توانید این پرندگان را هم از نزدیک ببینید.
تنگه چاهکوه
در فاصله ۷۰ کیلومتری جزیره قشم و در نزدیکی روستای چاهوی شرقی، تنگه‌ای جالب وجود دارد که به تنگه چاهکو شهرت دارد. این تنگه دارای حفره‌ها، دالان‌ها و اشکال حیرت‌آور و عجیبی است که تماشای آن‌ها خالی از لطف نیست. وجه تسمیه این تنگه به چاهکوه، به‌علت قرار گرفتن تعدادی چاه حفر شده در ابتدای آن است. اهالی روستا در گذشته برای جمع‌آوری و نگهداری آب باران، این چاه‌ها را حفر کرده بودند.
فرسایش سنگهای رسوبی در گذر زمان، عمق این دره را به ۱۰۰ متر رسانده است. حفره‌ها، بافت سنگ‌ها و دالان‌های شگفت‌انگیز در چاهکوه، هر مسافری را به تحسین و شگفتی وا می‌دارد.
در ابتدای راه، دیوارهای بلند و مسیر عریضی قرار دارند و هرچه به‌سمت جنوب حرکت کنید، مسیرتان باریک‌تر می‌شود؛ تا حدی که آسمان را گم می‌کنید و دیدن آن دشوار خواهد شد. عرض کم مسیر نیز در بخش‌هایی ممکن است ادامه راه را برایتان غیرممکن کند؛ اما ماجراجویی کم‌نظیری خواهد بود.
دره ستارگان
بر اثر فرسایش خاک، سنگ و ماسه که به واسطه باران، رگبارها و وزش باد ایجاد شده، دره‌ای با قدمت حدود دو میلیون سال در جزیره قشم به وجود آمده که به دره ستارگان شهرت یافته است. این پدیده طبیعی یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری و جاهای دیدنی قشم محسوب می‌شود و به اعتقاد ساکنان محلی، بر اثر برخورد ستارگان با زمین به وجود آمده است و ازاین‌رو آن را دره ستارگان می‌خوانند.
غار خربس
از دیگر جاذبه‌های طبیعی جزیره قشم، غار خربس متعلق به دوران مادها است که در ۱۵ کیلومتری جنوب جزیره قرار گرفته و از دنباله‌‌ی چین‌خوردگی‌های رشته‌کوه‌های زاگرس به وجود آمده است. از نکته‌های قابل‌توجه در مورد این پدیده طبیعی، می‌توان به معماری منحصربه‌فرد و رمزآلود آن اشاره کرد که در نوع خود زیبا و جالب است. پرستشگاه مهر و الهه‌ی میترا، مکانی برای نگهداری استخوان‌های مردگان و پناهگاه مردم هنگام حمله دزدان دریایی، از جمله نظریه‌هایی است که در مورد این غار وجود دارد.
جنگل های دریایی حرا
قطعا یکی از جاذبه‌های طبیعی و زیبای جزیره قشم، جنگل‌های دریایی حرا با وسعتی حدود ۲۰۰ کیلومتر است که درختان آن در آبهای شور رشد کرده و هنگام وقوع پدیده مد، تا گلوگاه درون آب می‌روند. ویژگی منحصربه‌فرد درختان حرا این است که آب را تصفیه و شیرین می‌کنند. به فاصله ۶۰ کیلومتری از غرب جزیره می‌توانید جنگل‌های حرا را ببینید که عمرشان به ۳۰ تا ۴۰ میلیون سال می‌رسد.
جنگل‌های حرا، زیستگاه پرندگان مهاجری چون فلامینگو و پلیکان است که فصل‌های سردتر سال را برای مهاجرت به این جزیره انتخاب می‌کنند. انواع خزندگان، ماهی‌ها و لاک‌پشت‌ها هم در این جنگل‌ها زندگی می‌کنند.قایق‌سواری در جنگل‌های حرا یکی از بهترین تفریحات قشم به شمار می‌رود
زمانی که مد اتفاق می‌افتد و بخش‌های زیادی از درختان در آب فرو می‌روند، منظره فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌شود، گویی تمام درختان جنگل در آب شناور هستند. یکی از تفریح‌های جزیره قشم نیز قایق‌سواری در جنگل‌های حرا به حساب می‌آید که هنگام وقوع مد، بهترین زمان برای تجربه آن است. قایق‌سواری در میان درختان شناور در آب را در کمتر جایی می‌توان امتحان کرد.
آب‌انبار بی بی
آب‌انبار بی‌بی، یکی از قدیمی‌ترین آب‌انبارهای جزیره قشم است که قدمتی بالغ بر دو قرن دارد و همچنان توسط مردم بومی مورد استفاده قرار می‌گیرد. معماری این اثر تاریخی، در نوع خود جالب و دیدنی است و یکی از جاذبه‌های گردشگری در جزیره قشم محسوب می‌شود.
گورستان‌های تاریخی قشم
در جزیره قشم، گورستان‌های متعددی وجود دارد که هرکدام از تاریخی کهن برخوردار بوده و نشان‌دهنده قدمت این بخش از خاک کشور هستند. در بسیاری از این گورستان‌ها می‌توان قبرهایی را یافت که قدمتی برابر با چندین قرن دارند. از جمله این قبرها می‌توان به قبرستان روستای کوشه با قدمتی حدود ۱۲ قرن، قبرستان محله مسنی با قدمتی حدود پنج قرن، قبرستان گور فرنگی با قدمتی بالغ بر چهار قرن، قبرستان کولغا، قبرستان توریان با پیشینه‌ای حدود ۱۰ قرن و قبرستان روستای تم سنیتی با قدمتی بالغ بر ۹ قرن اشاره کرد.
ژئوپارک قشم
ژئوپارک قشم در سواحل خلیج فارس و جنگل دریایی حرا قرار گرفته و چندین پدیده مهم زمین‌شناسی را در خود جای داده است. این ژئوپارک در سال ۲۰۰۶ عنوان اولین ژئوپارک خاورمیانه و ایران را به دست آورد. مجموعه جهانی ژئوپارک قشم که در یونسکو نیز به ثبت رسیده است، در مساحت ۳۰ هزار هکتاری در غرب جزیره واقع شده که به روستای طبل، روستای کانی و گوری نیز نزدیک است.
گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری، ساحل زیبا و دیدنی، مجسمه‌ها و نقش‌برجسته‌های طبیعی، کوه‌های شگفت‌انگیز و چین‌خوردگی‌ها و ستون‌هایی که بر اثر فرسایش ایجاد شده‌اند، جذابیت‌های منطقه را دوچندان کرده‌اند. ژئوپارک قشم شامل ۲۵ سایت گردشگری است که دره ستارگان، بام قشم، تنگه چاهکوه، گنبد نمکی و… جزو آن به شمار می‌آیند.
از دیگر مکان‌های دیدنی این جزیره زیبا می‌توان به چشمه گوری، چشمه کارگه، آکواریوم قشم، روستای برکه خلف، قلعه لافت، مسجد قبا، تپه‌ی تاریخی کولغان، سد تاریخی پی‌پشت قشم، سد بالاتل، مسجد و بقعه‌ی شیخ برخ، سردار امام قلی خان و… اشاره کرد.